Kurk is anno 2023 in opkomst, óók binnen de afbouw. Het duurzame materiaal is honderd procent recyclebaar, isolerend én geluiddempend. Ideaal als wandelement of vloerafwerking, maar er zijn nog veel meer toepassingen mogelijk.
Zelf bekleedde Arnoud Hanenburg de wanden van zijn tussenwoning met kurk. Met zijn bedrijf Pro Suber promoot hij kurk als (isolatie)materiaal voor vloer, dak en muur.
Voor deze toepassingen wordt geëxpandeerde kurk gebruikt. “Gemalen kurk wordt in een grote bak onder druk verhit en door stoom ‘gebakken’. De kurkkorrels zetten onder druk bij een temperatuur van zo’n 360 graden uit. De natuurlijke suberine-harsen die vervolgens uit de kurk vrijkomen, binden het materiaal tot een massa”, legt Hanenburg uit.
Gevelafwerking
Geëxpandeerde kurk is dus een hernieuwbaar materiaal, gemaakt van kurkgranulaat dat van de kurkeik komt. De grote blokken geëxpandeerd kurk zijn honderd procent biobased en worden in platen gezaagd. Het materiaal isoleert thermisch én akoestisch. Tegelijk heeft kurk op de muur ook een isolerende werking in de zomer. Het werkt dan als een buffer tegen de hitte van buiten. Hanenburg: “Er zijn verschillende kwaliteiten en densiteiten van geëxpandeerde kurk, die op hun beurt voor diverse toepassingen geschikt zijn. Geëxpandeerde kurkisolatie is dampopen en vochtregulerend en wordt vaak toegepast bij de renovatie van gebouwen en na-isolatie van monumenten. Daarnaast wordt het onder meer ook gebruikt om trillingsbestendig te bouwen. Ook kennen we een lichtgewicht kurk-kalkmortel, die wordt toegepast in de gevelbouw.”
Veelzijdige toepassingen
Een mooi voorbeeld van de veelzijdigheid van kurk vormt een nieuwbouwproject van een woonboot in Leiden; ‘The Float’ door studio RAP. Hier werd een mantel van geëxpandeerde kurk om het CLT-frame gerealiseerd, vertelt Hanenburg. “De isolatiekurk en gevelkurk zorgen samen voor een dikte van 150 mm en vormen de directe gevelafwerking. Alle kurkelementen zijn vooraf per stuk gemodelleerd en vervaardigd, en vervolgens op de bouwlocatie geïnstalleerd met het kurk en kalk mortelsysteem.”
Kurk in de afbouw
“In april dit jaar presenteerden we met ‘The Nature Building Kit’ een primeur tijdens de Salone del Mobile Milano; een project waar Pro Suber partner in is. In deze interactieve opstelling met biobased en circulaire materialen voor de gebouwde omgeving lieten we voor het eerst plaatmateriaal van hergebruikt kurk uit Nederland zien. Dit is gemaakt door De Eker B.V. met een honderd procent biobased binder van Orineo. Dit plaatmateriaal toont dat we kurk naar de toekomst ook circulair kunnen inzetten in afwerkingen binnen de afbouw.”
Kurkverf en spuitkurk
· Kurkverf maakt gebruik van de structuur en eigenschappen van kurk. De isolerende deklaag is lichtgewicht en isolerend. Dat maakt het product uitermate geschikt voor gevels, plafonds en wanden.
· Spuitkurk bestaat voor tachtig procent uit natuurlijke kurkkorrels en verder uit een niet biobased polymeer bindmiddel. Spuitkurk is in elke kleur beschikbaar en kan als coating van wanden, plafonds en gevels gebruikt worden.
Kurktoepassing bij kozijn en glas
Wist je dat kurkjes worden gebruikt als bescherming op glas? En dat er isolerende houten kozijnen zijn ontwikkeld waar een kurklaag in zit? Deze zorgt voor de thermische en akoestische onderbreking.
Kurkeiken pellen
Arnoud Hanenburg van Pro Suber plant kurkeiken, ook in ons land, zodat toekomstige generaties kunnen profiteren van dit duurzame materiaal. Iedereen kan vanaf tien euro een kurkeikje adopteren onder het motto #hetbosvandetoekomst. In april 2023 zijn 27 kurkeiken uit 2014 in het Brabantse Zundert geplant. Over twintig jaar kan de schors van deze kurkeiken worden gepeld. De boom werkt hierna extra hard om een nieuwe laag te laten groeien. Hierdoor gaat de kurkeik drie tot vijf keer meer CO2 opnemen dan een kurkeik die met rust wordt gelaten. Na de eerste pelling kun je iedere negen jaar opnieuw oogsten van een kurkeik. www.hetbosvandetoekomst.nl
Tekst: Daphne Doemges-Engelen
- Bekijk ook
- prosuber.com